ลิขสิทธิ์การออกแบบ

นายเอกธพงษ์ ลอนหิน 1/1 ชทค. เลขที่7

ลิขสิทธิ์ สิทธิแต่ผู้เดียวที่กฎหมายรับรองให้ผู้สร้างสรรค์กระทำการใด ๆ เกี่ยวกับงานที่ตนได้ทำขึ้น อันได้แก่ สิทธิที่จะทำซ้ำ ดัดแปลง หรือนำออกโฆษณา ไม่ว่าในรูปลักษณะอย่างใด หรือวิธีใด รวมทั้งอนุญาตให้ผู้อื่นนำงานนั้นไปทำเช่นว่านั้นด้วย

เรื่องลิขสิทธิ์ในงานออกแบบ

เรื่องหนึ่งที่นักออกแบบหลายๆคน ไม่ว่าจะรับทำ infographic โลโก้ กราฟิกทั่วไป มักจะกังวลกันมากก็คือเรื่องของลิขสิทธิ์ในงานออกแบบ ว่ามีอะไรบ้าง มีขอบเขตอย่างไร ลิขสิทธิ์แบบไหนที่ให้การคุ้มครองในงานออกแบบที่เราได้ออกแบบไป วันนี้เราจึงมีบทความดีๆที่น่าสนใจเกี่ยวกับเรื่องของลิขสิทธิ์ในงานออกแบบมาฝากกัน

กฎหมายทรัพย์สินทางปัญญา ที่คุ้มครองในเรื่องของงานออกแบบ

มีด้วยกัน 3 ประเภทดังนี้คือ

1.เครื่องหมายการค้า (Trademark)

หมายถึง คำ ชื่อ ข้อความ รูป ตัวเลข กลุ่มสี รูปร่างของวัตถุที่บ่งบอกความแตกต่างระหว่างสินค้าหรือบริการ แบรนด์ธุรกิจต่างๆ ได้ เห็นแล้วรู้ทันที โดยต้องไม่มีลักษณะต้องห้ามตามพรบ.เครื่องหมายการค้า ห้ามซ้ำกับเครื่องหมายที่จดทะเบียนแล้ว และห้ามคล้ายกับเครื่องหมายที่มีชื่อเสียง

เครื่องหมายการค้านี้มีการให้ความคุ้มครองทันทีตั้งแต่วันที่ยื่นจดทะเบียน แม้ว่ากระบวนการจดและตรวจสอบจะยาวนานเป็นปี แต่ถ้ามีปัญหาก็สามารถย้อนหลังไปถึงวันที่จดทะเบียน โดยมีอายุการคุ้มครอง 10 ปี และสามารถต่ออายุได้อีกคราวละ 10 ปี

2.ลิขสิทธิ์ (Copy Right)

งาน 9 ประเภทซึ่งมีลิขสิทธิ์ ได้แก่

1.งานวรรณกรรม (รวมไปถึงโปรแกรมคอมพิวเตอร์)

2.งานการแสดง

3.งานวิจิตรศิลป์ ศิลปกรรม ได้แก่

-ภาพวาด

-ประติมากรรม

-งานพิมพ์

-งานตกแต่งสถาปัตย์

-ภาพถ่าย

-ภาพวาดเขียน แผนที่ ภาพร่าง

-งานประยุกตศิลป์ (งานประยุกตศิลป์ได้รับการคุ้มครองลิขสิทธิ์ 25 ปีหลังจากวันจัดสร้าง)

4.งานดนตรี

5.งานสิ่งบันทึกเสียง (เทป ซีดี)

6.งานโสตทัศนวัสดุ (วีซีดี ดีวีดี ที่มีภาพหรือมีทั้งภาพและเสียง)

7.งานภาพยนตร์

8.งานแพร่เสียงแพร่ภาพ

9.งานอื่นใดในแผนกวรรณคดี วิทยาศาสตร์ หรือศิลปะ (รวมถึงโปรแกรมคอมพิวเตอร์)

3.สิทธิบัตร (Patent)

สิทธิบัตรแบ่งความคุ้มครองออกเป็น 3 ประเภทคือ

3.1 สิทธิบัตรทางการประดิษฐ์

3.2 สิทธิบัตรทางการออกแบบ

3.3 อนุสิทธิบัตร

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ครีเอทีฟคอมมอนส์ (Creative Commons: CC) เป็นองค์กรไม่แสวง กำไรที่สนับสนุนการใช้เนื้อหาโดยไม่ถูกจำกัดจากสัญญาอนุญาต สัญญา อนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์จะเอื้อให้มีการใช้สื่อทั้งทางภาพ เสียง ข้อมูล โดยการแบ่งแยกสัญญาอนุญาตย่อยออกสำหรับการแจกจ่ายและการ ใช้ข้อมูล โดยการอ้างอิงถึงเจ้าของลิขสิทธิ์เดิม

1.อ้างอิงแหล่งที่มา (CC-BY)

2. อ้างอิงแหล่งที่มา ให้อนุญาตต่อไปแบบเดียวกัน (CC-BY-SA)

3. อ้างอิงแหล่งที่มา ห้ามดัดแปลง (CC-BY-ND)
4. อ้างอิงแหล่งที่มา ห้ามนำไปใช้เพื่อการค้า (CC-BY-NC)

5. อ้างอิงแหล่งที่มา ห้ามนำไปใช้เพื่อการค้า และให้อนุญาตต่อไปแบบเดียวกัน (CC-BY-NC-SA)

6. อ้างอิงแหล่งที่มา ห้ามนำไปใช้เพื่อการค้า และห้ามดัดแปลง (CC-BY-NC-ND)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

CG หรือ cg สามารถหมายถึง คอมพิวเตอร์กราฟิกส์ หรือ คอมพิวเตอร์กราฟิกส์ (computer graphics) ศูนย์กลางมวล (center of gravity)

CG คืออะไร
CG ย่อมาจากคำว่า Computer Generated แต่ในปัจจุบันจะเรียกว่า Computer Graphic สองคำนี้มีความหมายเดียวกัน ก็คือการใช้คอมพิวเตอร์ในการออกแบบงาน ไม่ว่าจะเป็นภาพนิ่งหรือภาพเคลื่อนไหว เราจะเห็นงานพวกนี้อยู่ทั้งในภาพยนตร์ ละคร หรือแม้กระทั้งโฆษณาต่าง ๆ

การสร้างฉากด้วย CG เราจะเรียกเทคนิคนี้ว่า Green Screen (พื้นหลังสีเขียว) หรือ Blue Screen (พื้นหลังสีฟ้า) เหตุผลที่ใช้สีเขียวกับฟ้านั้น เพราะร่างกายของเรามีสองสีนี้น้อยที่สุด การทำงานของ CG คือการสร้างฉากด้วยการใช้คอมพิวเตอร์ โดยที่ไม่ต้องไปถ่ายในสถานที่จริง เช่น นักแสดงยืนมองฉากสีเขียว ๆ อยู่ ก็จะต้องจินตนาการว่ากำลังยืนมองการต่อสู้ ดังนั้นการตัดต่อจะออกมาเนียนหรือไม่เนียนก็ขึ้นอยู่กับการแสดงของนักแสดงเช่นกัน